Nalatenschap

In geval van een nalatenschap zijn de kosten voor de diverse aktes niet persé duur, maar zijn het er veel.

De officiële papieren die u nodig heeft om gebruik te kunnen maken van de eigendommen van de overledene, dienen bij de notaris in orde gemaakt te worden. Daarbij horen uiteraard ook alle desbetreffende kosten. 

Deze notariële akten zijn niet persé duur maar het zijn er vooral veel (verklaring van erfrecht, verklaring van opties echtgenoot, verklaring van overgang) waardoor het uiteindelijk toch kostbaar wordt… Er valt te noteren dat voor kleine nalatenschappen (maximum 5.000 euro), een wet uit 2015 ervoor gezorgd heeft dat er een meer eenvoudige procedure voor de erfgenaam bestaat.

Verklaring van erfrecht

De overheidsinstanties, banken, verzekeraars en pensioenfondsen: aan al deze instanties dient u een verklaring van erfrecht te overhandigen om uw hoedanigheid als erfgenaam te bewijzen (behalve, zoals hierboven beschreven, in geval van een bescheiden erfenis).

Het document is door de notaris opgemaakt en is het basisdocument voor het afwikkelen van een nalatenschap. Het kost tussen de 130 en 20 euro, inclusief belastingen. Dit bedrag bestaat uit een aantal vaste notariskosten die per eenheid worden berekend, ofwel 69,23 euro. Het overige deel van de factuur bestaat uit registratiekosten ten behoeve van de Belasting en andere uitgaven voor papierwerk (opvragen van documenten van burgerlijke stand, opmaken van een authentieke notariële akte, etc.). Opgelet, de notariële akte bevat de bevestiging, getekend door de desbetreffende erfgenamen, dat zij de nalatenschap ontvangen, wat niet betekent dat zij de nalatenschap aanvaarden.

Verklaring van opties echtgenoot

Als, zoals vaak het geval is, de langstlevende echtgenoot over een donatie aan langst levende beschikt, staat deze akte hem in staat over een van de volgende opties te kiezen:

• het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap te ontvangen (deze optie is onmogelijk in geval van een kind geboren bij een vorige partner of echtgenote),
• of een kwart in volledig eigendom ontvangen en driekwart in vruchtgebruik.

Eigendomsverklaring

Indien de nalatenschap uit onroerend goed, dat verdeeld dient te worden, bestaat, dan zal de notaris automatisch een eigendomsverklaring opstellen zodat de overdracht op de erfgenamen officieel is. Deze verklaring wordt bij het hypotheekkantoor geregistreerd.

De notariskosten van deze transactie zijn niet vast, maar worden berekend over de waarde van het overgedragen onroerend goed.

Voor alle duidelijkheid, zelfs wanneer beide echtgenoten eigenaar van het goed zijn, wordt de berekening gemaakt over de totale waarde van het goed, terwijl slechts de helft deel uitmaakt van de nalatenschap (het andere deel is, buiten de nalatenschap om, eigendom van de laatst levende).

Kosten eigendomsverklaring voor een woning met een waarde van 350.000 euro

De notariskosten van de eigendomsverklaring zijn voor rekening van de erfgenamen en worden berekend door een afnemend percentage op de waarde van de overgedragen onroerende goederen toe te passen.

Belastingaangifte doen

Dit is een lastige taak, waar soms het volle pond voor betaald dient te worden. De erfgenamen zijn verplicht uiterlijk zes maanden (12 maanden voor niet-ingezetenen) na overlijden, aangifte van nalatenschap bij de belasting te doen. Dit is echt geen formaliteit. Het is niet alleen een complexe aangifte gezien het groot aantal formulieren dat ingevuld en de informatie die verzameld dient te worden, maar bepaald de toekomstige bedragen van de successierechten die betaald moeten worden.

De erfgenamen geven opdracht aan een notaris om deze verklaring op te stellen en bij de belasting in te dienen. De notaris is hiervoor gemachtigd door de erfgenamen hoewel zij bij een foutieve verklaring nog altijd verantwoordelijk zijn ten opzichte van de fiscus.

Handeling van verdeling

De notariële verklaring is verplicht zodra er een woning of terrein in de nalatenschap zit. Zodra er onroerend goed in het geding is, zal elke verdeling (zelfs wanneer de erfgenamen overeenstemming hebben bereikt) op het hypotheekkantoor geregistreerd moeten worden. Waaraan dus een notariële verklaring aan voorafgegaan is.

Expertise

Als de erfgenamen om advies vragen kunnen er bijkomende kosten gefactureerd worden. Indien deze te maken hebben met het opstellen van de verklaringen, worden zij berekend aan de hand van een officieel landelijk tarief. In dit geval, behalve wanneer er een grote erfenis met onroerende goederen afgehandeld dient te worden, zijn de opbrengsten voor de notaris niet erg hoog. De notaris mag daarentegen wel een « vrij » tarief toepassen.

Om dit tarief toe te passen moet aan de voorwaarde worden voldaan een schriftelijke offerte te maken waarin de dienstverlening en de manier van berekening van het tarief (bijvoorbeeld 150 of 250 euro per uur) beschreven staat.

Een notaris is niet alleen een overheidsfunctionaris benoemd door het ministerie van Justitie, maar ook een vrij beroep, en het is in die hoedanigheid dat hij terecht zijn eigen honoraria mag bepalen. Zeker wanneer hij advieswerkzaamheden verricht en raad geeft bij gevoelige nalatenschappen, waar veel tijd én specifieke juridische en fiscale expertise vereist is.

Alle artikelen en afbeeldingen blijven ons eigendom en mogen niet zonder onze voorafgaande toestemming worden gekopieerd of vermenigvuldigd noch aan derden ter beschikking worden gesteld.