Erfopvolging, de begeleiding van de notaris

Na een overlijden begint een moeilijke overgangsperiode. De notaris heeft aandacht voor de naleving van de wensen van de overledene en voor het evenwicht tussen de rechten van de erfgenamen. Hij oefent zijn taak uit zowel op administratief niveau als op juridisch vlak.

Bestaat er een verplichte termijn voor het benaderen van de notaris, na een overlijden?

Er is geen specifieke termijn, maar de erfgenamen beschikken over zes maanden vanaf het overlijden om de nalatenschapsaangifte in te dienen bij de belastingdienst; wanneer dit niet gebeurt en als er successierechten verschuldigd zijn, dan kunnen deze verhoogd worden met een rente per maand achterstand. Het wordt dus zeer aangeraden om niet te lang te wachten met het evalueren van het overgedragen vermogen en met het wel of niet vaststellen van de verplichting tot betaling van deze successierechten.

De erfgenamen kunnen de notaris van hun keuze benaderen. Als er een testament bestaat, en wanneer dit testament is opgesteld of ingediend bij een ander notariskantoor, dan kan de notaris zonder moeilijkheden de inhoud van dit testament aan hem door laten geven.

Hoe speelt het eerste contact met de Franse notaris zich af?

Tijdens de eerste afspraak zal de notaris vragen stellen aan de familieleden of de bevoegde naasten van de overledene, die zich bij hem melden. Deze vragen maken het mogelijk om een eerste algemeen overzicht te hebben van de familie- en vermogenssituatie van de overledene. Daarna volgt het verzamelen bij banken en overheidsinstellingen van documenten die noodzakelijk zijn voor de behandeling van het dossier.

Welke informatie moet de notaris bijeenbrengen?

Er is erg veel informatie en dit hangt van de situatie af. De notaris moet heel nauwkeurig de rechten en hoedanigheden identificeren van de personen die tot de erfenis geroepen zijn.

Dit werk vereist soms diepgaand onderzoek en het inroepen van de hulp van een genealoog. De notaris moet een balans opmaken van het vermogen van de overledene op de dag van zijn overlijden, activa en passiva, hetgeen hem kan helpen tot het opstellen van een boedelbeschrijving. Hij moet ook de overdrachtstransacties reconstrueren die tijdens het leven van de persoon gedaan zijn (schenkingen, ouderlijke boedelscheiding bij notariële akte, …) en zich ervan verzekeren dat hij op de hoogte is van het geheel van zijn bepalingen van uiterste wilsbeschikking. Deze gegevens maken het hem mogelijk om de burgerlijke en administratieve aktes van nalatenschap gereed te maken.

Wat is de akte van bekendheid?

Deze authentieke akte stelt vast wie de erfgenamen zijn, met hun burgerlijke staat, en in welke verhouding ze gaan erven.

De notaris kan met name zijn advies geven over de aanvaarding, of niet, van de erfenis, evenals over de dringende formaliteiten die uitgevoerd moeten worden (behandeling van de levensverzekering, verkoop van het familiehuis, …).

Waarvoor dient de nalatenschapsaangifte?

Deze aangifte, geadresseerd aan de belastingdienst, informeert de belastingdienst officieel over het overlijden van de overledene en over de naam en de hoedanigheid van de rechthebbenden, en maakt het mogelijk om de fiscale afrekening van de erfopvolging op te stellen. Deze belastingaangifte maakt het eveneens mogelijk om het bedrag van de successierechten, die eventueel verschuldigd zijn, te kennen. De belasting wordt in het algemeen tegelijkertijd overgemaakt als de aangifte, maar een verspreiding over de tijd of een uitstel kunnen aangevraagd worden onder bepaalde voorwaarden, die wettelijk zijn bepaald.

Hoe komt de verdeling tot stand?

Behalve als de erfgenamen niet tot overeenstemming komen wat betreft verblijven onder het stelsel van mede-eigendom, gaat de notaris een akte van verdeling gereedmaken, die de goederen verdeelt tussen de rechthebbenden, in naleving van ieders rechten. Wanneer deze akte door iedereen is ondertekend, ontvangt ieder zijn aandeel in de nalatenschap.

Alle artikelen en afbeeldingen blijven ons eigendom en mogen niet zonder onze voorafgaande toestemming worden gekopieerd of vermenigvuldigd noch aan derden ter beschikking worden gesteld.