Wanneer iemand overlijdt, moet men eerst vaststellen of deze persoon schriftelijke bepalingen heeft opgesteld, zodat het mogelijk is om de erfenis te regelen volgens zijn laatste wensen, terwijl tegelijkertijd de wettelijke regels nageleefd worden.
Eerste stappen bij het regelen van een erfenis
De rol van de notaris is op dat moment van groot belang. Hij staat u bij met advies, voorlichting en ondersteuning.
Wanneer komt de notaris in beeld na een overlijden?
In de dagen en weken na het overlijden van een persoon moeten zijn naasten zijn overlijden aangeven bij verschillende organisaties en bestuursorganen waar deze persoon aan was verbonden: pensioenfonds, verhuurder, bank, … Het is verstandig om al vrij snel contact op te nemen met de notaris van uw keuze. De erfgenamen beschikken namelijk slechts over zes maanden vanaf de datum van het overlijden – dat is de datum van het openvallen van de erfenis – om een aangifte van successiebelasting op te stellen, aangezien deze de successierechten produceert, en te versturen naar de belastingdienst. Het is beter om geen vertraging op te lopen bij het naleven van deze verplichting. Bij gebrek moeten er boetes vanwege tijdsoverschrijding worden betaald.
Moet u altijd een notaris raadplegen?
De tussenkomst van een notaris is altijd wenselijk, maar niet altijd verplicht. Deze tussenkomst is pas verplicht wanneer er een aangifte van successiebelasting moet worden opgesteld, hetgeen betekent dat de waarde van de erfenis hoger is dan 5000 euro of dat de erfenis een onroerend goed bevat. In dat geval kan alleen de notaris overgaan tot de formaliteiten die vereist zijn voor het veranderen van eigenaar.
Hoe komt u erachter of er een testament bestaat?
Als de overledene zijn testament heeft bewaard, dan is dit waarschijnlijk terug te vinden tussen zijn papieren. Hij kan ook een authentiek testament hebben opgesteld bij zijn Nederlandse of Franse notaris.
In het laatste geval zal er door de notaris een vermelding van een testament bij het notariskantoor zijn geregistreerd in het Fichier central des dispositions de dernières volontés (FCDDV), een digitale database die de verwijzingen bevat naar geregistreerde testamenten van alle Franse notarissen.
Wat moet u doen met het testament dat bij de overledene is teruggevonden?
U moet dat testament voorzichtig naar de notaris brengen die een proces-verbaal van beschrijving zal opstellen en het testament zal laten registreren. De notaris raadpleegt eveneens het Fichier central des dernières volontés (Centrale database van laatste wensen), omdat er andere bepalingen kunnen zijn opgenomen (ander testament, schenking tussen echtgenoten, …).
Wat te doen wanneer u niet weet of de overledene een testament heeft opgesteld?
Het raadplegen van de FCDDV door de notaris zal al een nuttige aanwijzing geven. Als er later een testament wordt gevonden, na het regelen van de erfenis, moet dat testament worden toegepast en moet de reeds uitgevoerde verdeling opnieuw aan de orde worden gesteld, met mogelijk ernstige gevolgen.
De overledene kan niets hebben bepaald. Men zegt dan dat de erfenis ab intestat is, wat betekent “zonder testament”. Regels bepaald door het burgerlijk wetboek stellen dan vast aan wie de goederen van de overledene moeten toekomen. Dat is de opvolging van de erfenis.
Is de echtgenoot in het bijzonder beschermd?
Met of zonder testament profiteert de echtgenoot of echtgenote van een wettelijke bescherming op meerdere niveaus, met name verbonden aan het huwelijksstelsel dat door de echtgenoten is aangenomen, met of zonder huwelijkscontract. Er kan ook een schenking tussen echtgenoten bestaan, die de rechten van de langstlevende echtgenoot versterkt.
Let op, de partner met een samenlevingscontract is aanzienlijk minder bedeeld dan de getrouwde partner: als er geen testament is, heeft de partner met samenlevingscontract nergens recht op. Wat betreft de samenwonende partner; deze wordt beschouwd als een derde, dat wil zeggen een persoon die geen enkel recht heeft om aanspraak te maken op de erfenis.
Alle artikelen en afbeeldingen blijven ons eigendom en mogen niet zonder onze voorafgaande toestemming worden gekopieerd of vermenigvuldigd noch aan derden ter beschikking worden gesteld.